Od dziesięciu lat w Polsce funkcjonuje  forma ochrony przyrody w postaci obszarów NATURA 2000. W tej chwili mamy ponad  tysiąc takich obszarów na terenie kraju. Sieć jest już kompletna i zatwierdzona przez Komisję Europejską.

Kiedy wprowadzano w Polsce  obszary Natura 2000 wielu mieszkańców miało obiekcje co do wykorzystania tych terenów do działalności gospodarczej.  Wydzielone obszary programu kojarzyły się z rezerwatami przyrody. Jest jednak inaczej. Na obszarze Natura 2000 można robić wszystko, pod warunkiem, że nie szkodzi się konkretnemu chronionemu gatunkowi czy siedlisku, które jest w tym miejscu chronione. W ubiegłym roku dla ponad  90 proc. inwestycji na obszarach Natura 2000 zostały wydane   pozytywne decyzje środowiskowe.

 Przed realizacja inwestycji na obszarach Natura 2000 trzeba jednak spełnić pewne wymogi. Po pierwsze należy sprawdzić co na danym obszarze jest  chronione, jakie gatunki roślin i zwierząt, i czy ta konkretna inwestycja nie zaszkodzi celowi ochrony. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska wydaje decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach. Następnie przedsiębiorca , chcący zrealizować inwestycję na danym terenie przygotowuje raport oddziaływania na środowisko . Jeśli negatywnego oddziaływania na środowisko nie ma , lub jest znikome, nie ma przeciwskazań, żeby tę inwestycję zrealizować.

Zdarzają się także duże inwestycje przechodzące w obszarach Natura 2000, w których występuje złe oddziaływanie na środowisko, jednak zasadniczą rolę odgrywa tu nadrzędny interes społeczny. Wtedy  wybiera się taki wariant realizacji inwestycji, który w najmniejszym stopniu zagrozi środowisku oraz  chronionym gatunkom i  siedliskom. Nakłada się wówczas na inwestora  konkretne obowiązki w zakresie kompensacji przyrodniczej, czyli działań zmierzających do przywrócenia równowagi przyrodniczej na danym terenie.

Natura 2000 może również ułatwiać prowadzenie działalności gospodarczej.  Na takich terenach  łatwiej rozwijać turystykę połączoną z promocją regionalnych produktów. Wiele gmin korzysta np. ze środków programu Rozwoju Obszarów Wiejskich łącząc rozwój przedsiębiorczości na swoich terenach z programem ochrony Natura 2000.

21 maja obchodzimy Europejski Dzień Obszarów Natura 2000. Data ta została wybrana nieprzypadkowo- 21 maja 1992 roku została przyjęta Dyrektywa Siedliskowa (Dyrektywa Rady 92/43/EWG w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory). Ta Dyrektywa oraz Dyrektywa Ptasia, przyjęta w 1979 roku, są podstawą funkcjonowania Europejskiej Sieci Natura 2000. W tym roku w ramach obchodów Dnia Obszarów Natura 2000 można się włączyć   w akcję wspierania  ochrony Obszaru Doñana w Hiszpanii. Akcję można śledzić na stronie : http://www.natura2000day.eu/

Więcej o programie Natura 2000 można dowiedzieć się na stronach:

http://natura2000.gdos.gov.pl/

http://obszary.natura2000.pl/