Nowe czasy wymagają nowych rozwiązań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w UE – deklaruje Komisja Europejska prezentując inicjatywę mającą m.in. lepiej chronić pracowników przed chorobami nowotworowymi. Mimo znacznych postępów w dziedzinie BHP szacuje się, że każdego roku na choroby związane z pracą zawodową umiera około 160 tys. Europejczyków.

Inwestycje w BHP przyczyniają się do poprawy jakości życia ludzi, gdyż pomagają zapobiegać wypadkom i chorobom wynikłym w związku z wykonywaną pracą. Opierając się na dotychczasowych działaniach, KE wprowadza nową inicjatywę, by zwiększyć ochronę pracowników przed chorobami nowotworowymi związanymi z pracą zawodową, pomóc przedsiębiorstwom, zwłaszcza MŚP i mikroprzedsiębiorstwom, w dążeniach do zapewnienia zgodności z istniejącymi ramami prawnymi oraz położyć większy nacisk na wyniki i ograniczyć biurokrację.

Marianne Thyssen, unijna komisarz odpowiedzialna za zatrudnienie, sprawy społeczne, umiejętności i mobilność pracowników, powiedziała: - Prezentujemy jasny plan działania dotyczący należytych przepisów BHP na miarę XXI w. Jest on przejrzysty, aktualny i może być skutecznie realizowany w terenie. Wywiązujemy się także z naszego zobowiązania dotyczącego walki z chorobami nowotworowymi związanymi z pracą zawodową. Zajmujemy się problemem narażenia pracowników na kolejnych siedem rakotwórczych substancji. W ten sposób dążymy do zwiększenia ochrony około 4 milionów pracowników w Europie. Wspólnie z państwami członkowskimi i zainteresowanymi stronami podejmujemy wysiłki, aby zapewnić wszystkim zdrowe i bezpieczne miejsca pracy.

Od momentu gdy 25 lat na szczeblu unijnym uzgodniono pierwszą dyrektywę w tej dziedzinie UE jest liderem w zakresie wysokich norm ochrony pracowników przed zagrożeniami dla zdrowia i bezpieczeństwa w miejscu pracy. Od 2008 r. liczba pracowników, którzy zginęli w wypadkach przy pracy, spadła o prawie jedną czwartą, natomiast odsetek pracowników w UE zgłaszających co najmniej jeden problem zdrowotny spowodowany lub pogłębiony przez pracę zmniejszył się o prawie 10 proc. Nadal jednak musimy mierzyć się z poważnymi problemami: szacuje się, że każdego roku na choroby związane z pracą zawodową umiera około 160 tys. Europejczyków. Głównym priorytetem Komisji jest zapewnienie pracownikom takich warunków w miejscu pracy, które sprzyjają ich zdrowiu i bezpieczeństwu. Komisja chce to osiągnąć, gwarantując i aktualizując wysokie normy europejskie.

W związku ze swoim zobowiązaniem do dalszej poprawy sytuacji w zakresie BHP Komisja podejmie następujące kluczowe działania:

Wyznaczenie dopuszczalnych wartości narażenia na siedem kolejnych rakotwórczych substancji chemicznych lub określenie innych środków. Niniejszy wniosek nie tylko przyniesie korzyści dla zdrowia pracowników, lecz także stanowi wyraźny cel dla pracodawców i organów egzekwowania prawa, pozwalający uniknąć narażenia.
Pomoc przedsiębiorstwom, zwłaszcza małym i mikroprzedsiębiorstwom, w ich dążeniach do zapewnienia zgodności z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy. Dowody wskazują na to, że 1 na 3 mikroprzedsiębiorstwa nie analizuje zagrożeń w miejscu pracy. W związku z tym Komisja publikuje dziś dokument zawierający wytyczne dla pracodawców, w tym praktyczne wskazówki w celu ułatwienia im oceny ryzyka i jej skuteczniejszego wykorzystywania. Dokument zawiera m.in. porady na temat tego, w jaki sposób radzić sobie z szybko rosnącymi zagrożeniami w dziedzinie BHP, takimi jak starzenie się społeczeństwa, zagrożenia psychospołeczne lub związane z ergonomią. Komisja dąży również do zwiększenia dostępności bezpłatnych narzędzi w internecie, które pomagają małym i mikroprzedsiębiorstwom w dokonywaniu ocen ryzyka.
Komisja będzie współpracować z państwami członkowskimi i partnerami społecznymi w celu zniesienia lub aktualizacji przestarzałych przepisów w okresie najbliższych dwóch lat. Ma to na celu uproszczenie i ograniczenie obciążeń administracyjnych przy jednoczesnym zapewnieniu ochrony pracowników. Taka aktualizacja powinna również sprzyjać lepszemu egzekwowaniu przepisów w terenie.
Przegląd unijnych przepisów BHP i wprowadzenie zmian do dyrektywy w sprawie czynników rakotwórczych i mutagenów wpisują się w bieżące prace Komisji na rzecz europejskiego filaru praw socjalnych, który ma na celu dostosowanie prawodawstwa UE do zmieniających się wzorców pracy i społeczeństwa. W toku konsultacji i debat w sprawie filaru potwierdzono znaczenie bezpieczeństwa i higieny pracy jako jednego z zasadniczych elementów unijnego dorobku prawnego i położono nacisk na profilaktykę i egzekwowanie prawa. Przyjęty dziś komunikat jest również następstwem szeroko zakrojonej oceny istniejącego dorobku prawnego w ramach programu sprawności i wydajności regulacyjnej (REFIT) mającego na celu uproszczenie prawodawstwa UE i zwiększenie jego adekwatności i skuteczności. Wniosek i zmiany zostały opracowane w ścisłej konsultacji z zainteresowanymi stronami na wszystkich szczeblach, zwłaszcza z partnerami społecznymi.

Przebieg procedury

W 2012 r. Komisja przystąpiła do kompleksowej oceny unijnych przepisów BHP (dyrektywa ramowa oraz 23 dyrektywy powiązane). Ocena ta prowadzona była w ramach zainicjowanego przez Komisję programu sprawności i wydajności regulacyjnej (REFIT). Miała ona na celu uproszczenie prawodawstwa UE i zwiększenie jego adekwatności i skuteczności.

Szczególnym priorytetem Komisji w dziedzinie BHP jest walka z rakiem będącym pierwszą przyczyną zgonów w UE mających związek z pracą. Dla Komisji jest to kwestia priorytetowa: w dniu 13 maja 2016 r. zaproponowała środki mające na celu ograniczenie narażenia europejskich pracowników na 13 rakotwórczych substancji chemicznych, proponując wprowadzenie zmian do dyrektywy w sprawie czynników rakotwórczych i mutagenów (2004/37/WE). Komisja wypełnia swoje zobowiązanie polityczne i składa drugi wniosek, którego celem jest ograniczenie stopnia narażenia na kolejnych siedem priorytetowych substancji chemicznych. Komisja będzie na bieżąco badać inne czynniki rakotwórcze, dążąc do zapewnienia dalszej ochrony pracowników oraz poprawy warunków prowadzenia działalności gospodarczej w całej UE.