Trzecim wśród priorytetów Komisji Europejskiej pod przewodnictwem Jeana-Claude’a Junckera, jest „Stabilna unia energetyczna z perspektywiczną polityką w kwestii zmiany klimatu”. W związku z dużą zależnością energetyki europejskiej od importu gazu i paliw płynnych, celem Komisji Junckera jest reforma europejskiej polityki energetycznej i tworzenie europejskiej unii energetycznej. W sytuacji, gdy UE jest największym importerem energii na świecie (z 53% zapotrzebowania na energię pokrywanymi z importu) Przewodniczący Juncker wskazał, że konieczne jest z jednej strony połączenie zasobów i infrastruktury energetycznej państw członkowskich, z drugiej zaś – wzmocnienie siły przetargowej UE wobec państw trzecich. W sytuacji zagrożenia ciągłości dostaw ze Wschodu, czy to z powodów ekonomicznych, czy też politycznych, UE musi być w stanie szybko przejść na inne kanały dostaw energii, w celu zapewnienia UE bezpieczeństwa energetycznego. Istotną rolę powinno odegrać także tworzenie warunków dla swobodnego handlu energią w UE, konkurencji w tym zakresie między firmami, a także do wzajemnego wsparcia pomiędzy krajami członkowskimi w sytuacjach kryzysowych.

Wymaga to oczywiście zmian w infrastrukturze i ustawodawstwie energetycznym. Jednym z rozwiązań adekwatnych do obecnej sytuacji jest zwiększenie udziału energii ze źródeł odnawialnych. Znaczenie tych działań jest dwojakie: z jednej strony ekonomiczne: dostęp do źródeł względnie niedrogiej energii, z drugiej zaś: ekologiczne: poprzez ograniczenie niekorzystnego wpływu na środowisko naturalne, zgodnie z założeniami globalnej polityki ochrony klimatu. Istotnym czynnikiem przyczyniającym się do poprawy sytuacji jest zwiększanie efektywności energetycznej, co z jednej strony przyczyni się do zmniejszenia zapotrzebowania na energię, w tym drogie źródła energii z importu, z drugiej zaś będzie miało pozytywny wpływ na otoczenie, ze względu na redukcję szkodliwych emisji. Istotnym czynnikiem dla realizacji założonych planów jest także rozwój badań naukowych i innowacji w dziedzinie energetyki (w tym w dziedzinie wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych), który przyczyni się do zwiększenia konkurencyjności UE w dziedzinie energetyki, a także pozwoli na tworzenie nowych miejsc pracy w sektorze „zielonej energii”. W 25 lutego 2015 roku Komisja Europejska ogłosiła strategię Europejskiej Unii Energetycznej, zatwierdzoną przez Radę w marcu tegoż roku. Strategia bazuje na wcześniejszych ramach polityki klimatycznej i energetycznej do roku 2030, które określiły trzy zasadnicze cele Unii, które osiągnąć ma do roku 2030. Są to: zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych o 40% w porównaniu z rokiem 1990, uzyskanie udziału energii odnawialnej w ogólnych zasobach energii na poziomie co najmniej 27% oraz poprawa efektywności energetycznej o co najmniej 27%.

Projekt unii energetycznej realizowany jest w pięciu wzajemnie powiązanych wymiarach:
1) bezpieczeństwo energetyczne, solidarność i zaufanie;

2) w pełni zintegrowany europejski rynek energii;

3) efektywność energetyczna przyczyniająca się do ograniczenia popytu na energię;

4) dekarbonizacja energii;

5) badania, innowacje, konkurencyjność.

Realizacja założeń energetycznych UE, w tym wspomnianej powyżej strategii wymaga konkretnych rozwiązań ustawodawczych w ramach prawa UE. Niektóre z nich już zrealizowano, inne znajdują się w trakcie procedur w PE i Radzie. W listopadzie 2016 roku Komisja zaproponowała szeroki pakiet propozycji legislacyjnych pt. „Czysta energia dla wszystkich Europejczyków”, zawierający propozycje aktów prawnych obejmujące w zasadzie większość zmian prawnych potrzebnych dla realizacji założeń reformy energetycznej w UE. Dotyczą one zarówno uregulowań dotyczących szerokiego spektrum zagadnień, w tym: wspólnego rynku energii i możliwości połączenia infrastruktury i zasobów energetycznych państw członkowskich (znoszenie barier technicznych i prawnych); ograniczenia szkodliwych emisji, a tym samym dekarbonizacji gospodarki (np. niskoemisyjny transport, dyrektywa o efektywność energetycznej, dyrektywa o efektywności energetycznej budynków, zmniejszenie emisji w gospodarce leśnej i wykorzystaniu gruntów, regulacje dotyczące eko-projektowania spełniającego wysokie normy), rozwoju badań naukowych i innowacji nakierowanych na poprawę efektywności energetycznej gospodarki Unii. Założeniem jest także obniżenie cen energii dla konsumentów, z jednej strony dzięki ograniczeniu drogiego importu energii, z drugiej zaś dzięki wprowadzeniu swego rodzaju „piątej swobody” - czyli swobodnego przepływu energii w UE.
Więcej informacji o Unii energetycznej pod adresem: http://europa.eu/rapid/press-release_IP-15-4497_pl.htm
Przyglądając się polityce energetycznej UE na poziomie całej UE, poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym, powinniśmy także zastanowić się w jaki sposób, my sami, jako obywatele UE i konsumenci energii możemy przyczynić się do realizacji wspólnych celów. Warto zwrócić uwagę na to, iż nawet niepozorne działania w gospodarstwach domowych mogą przyczyniać się do zmniejszenia zużycia energii, co sumarycznie może składać się na spore oszczędności, nie wspominając o korzyściach dla budżetów domowych. Polecamy garść porad ze strony Urzędu Regulacji Energetyki: https://www.ure.gov.pl/pl/poradnik-odbiorcy/jak-oszczedzac-energie/1903,Jak-zmniejszyc-rachunki-za-energie-elektryczna-i-zaoszczedzic.html oraz https://www.ure.gov.pl/pl/poradnik-odbiorcy/4766,Poradnik-dla-Odbiorcow-Energii-i-Paliw-Gazowych.html.

Opracowano na podstawie: http://www.consilium.europa.eu/pl/policies/investment-plan/;  J-C. Juncker, Nowy początek dla Europy: Mój program na rzecz zatrudnienia, wzrostu,sprawiedliwości oraz zmian demokratycznych, Strasburg 2014 oraz The Juncker Commission's ten priorities. State of play at the start of 2017, European Parliamentary Research Service, European Parliament, 2017