Nowa, bardziej ambitna Europejska Polityka Sąsiedztwa. Catherine Ashton, wysoki przedstawiciel UE do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa i wiceszefowa KE oraz Štefan Füle, unijny komisarz ds. rozszerzenia i polityki sąsiedztwa, ogłosili szczegóły, które można streścić jednym zdaniem: "wiecej reform = więcej funduszy". Propozycja, którą Europejska Służba Działań Zewnętrznych i Komisja Europejska przedstawiły państwom członkowskim i Parlamentowi Europejskiemu, wyznacza główne priorytety i strategiczne kierunki odnowionej polityki sąsiedztwa.

Jej celem jest wzmocnienie stosunków UE zarówno z poszczególnymi państwami sąsiedztwa, jak i obydwoma regionami sąsiedzkimi, w myśl zasady „więcej funduszy za więcej reform”. Zgodnie z nią Unia zamierza udostępnić więcej środków przy jednoczesnym wzmocnieniu wzajemnej odpowiedzialności.

Do kwoty 5,7 mld euro, którą już wcześniej przeznaczono na wsparcie EPS w latach 2011-2013, dołożono teraz dodatkowe finansowanie w wysokości 1,24 mld euro, przesunięte z innych rezerw.

Oprócz tego Rada Europejska zaakceptowała propozycję wysokiego przedstawiciela Ashton dotyczącą zwiększenia kwoty pożyczek dla krajów Afryki Północnej udzielanych przez Europejski Bank Inwestycyjny o 1 mld euro w tym samym okresie. Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju przychylił się natomiast do wniosku Ashton o rozszerzenie działań banku na Bliski Wschód i Afrykę Północną, poczynając od Egiptu. Oczekuje się, że kwota pożyczek EBOR dla krajów regionu mogłaby wynieść ok. 2,5 mld euro rocznie do 2013 r.

- Ponieważ tak wielki obszar naszego sąsiedztwa przechodzi właśnie demokratyczne przemiany, przegląd polityki sąsiedztwa jest ważny jak nigdy dotąd. Europa musi przedstawić swoim sąsiadom kompleksową ofertę i zbudować trwałe partnerstwa w obszarze sąsiedztwa, powiedziała Catherine Ashton.

Jak dodaje, ta propozycja to początek nowego podejścia, początek partnerstwa pomiędzy narodami, którego celem jest wspieranie budowy głębokiej demokracji i dobrobytu gospodarczego w naszym sąsiedztwie.

- Udostępnimy krajom sąsiedztwa fundusze, aby wspierać podejmowane przez nie polityczne i gospodarcze reformy, w takim tempie, w jakim kraje te będą te reformy przeprowadzać. Nasze wsparcie opiera się na partnerstwie, nie jest czymś narzuconym. Łączy nas relacja oparta na odpowiedzialności wobec siebie nawzajem, odpowiedzialności dwustronnej, w ramach której obie strony będą się rozliczać z realizacji uzgodnionych celów i zamierzeń - wyjaśnia Ashton.

- Mając na uwadze obecne trudne warunki gospodarcze, ale również konieczność podjęcia przez UE działań, musieliśmy opracować propozycję, która byłaby innowacyjna z finansowego punktu widzenia. Dlatego właśnie wystąpiłam z inicjatywą udostępnienia dodatkowego finansowania z Europejskiego Banku Inwestycyjnego i Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju - powiedziała Ashton.

Štefan Füle podkreślił natomiast, że wielu sąsiadów, zarówno na wschodzie, jak i na południu, jest w trakcie transformacji, z której kraje te chcą wyjść bardziej demokratyczne i bogatsze. – Odpowiedź Unii Europejskiej musi być zdecydowana i ambitna, musi polegać na nowym podejściu do polityki sąsiedztwa, opierać się na właściwych wnioskach z naszych dotychczasowych doświadczeń i stanowić adekwatną odpowiedź na wyzwania, jakie stawia przed nami szybko zmieniające się sąsiedztwo.

Jesteśmy gotowi wspierać realizację tych ambitnych celów większymi funduszami i lepszymi zachętami. Chcemy też, żeby nasza pomoc była bardziej elastyczna i szybciej dostosowywała się do szybko zachodzących zmian w krajach sąsiedztwa. Mam nadzieję, że wszystkie instytucje unijne i państwa członkowskie poprą nasze propozycje i pomogą we wdrożeniu tego nowego podejścia, z obopólną korzyścią dla Unii Europejskiej i jej sąsiadów - mówi komisarz Füle.

Odnowiona polityka sąsiedztwa bazuje na tym, co osiągnięto w ramach EPS od czasu jej uruchomienia w 2004 r., i stanowi odpowiedź na dążenie krajów partnerskich do wolności i lepszego życia. Kieruje nowe formy wsparcia do szerszego spektrum grup społecznych i wprowadza więcej zachęt do podejmowania reform.

Najnowsze propozycje Komisji Europejskiej to zwieńczenie prowadzonego na szeroką skalę przeglądu i konsultacji z rządami i organizacjami społecznymi, zarówno w samej Unii, jak i w szesnastu krajach partnerskich objętych polityką sąsiedztwa na wschodzie i południu Europy.

Jest on jednocześnie dalszym rozwinięciem „Śródziemnomorskiego Partnerstwa na rzecz demokracji i wspólnego dobrobytu”, które uzgodniono w marcu 2011 r. w bezpośredniej reakcji na przewroty polityczne i demokratyczne dążenia w Afryce Północnej. Stanowi też rozwinięcie Partnerstwa Wschodniego zainicjowanego w 2009 r.