Kolejnym, dziewiątym priorytetem realizowanym przez Komisję Europejską pod przewodnictwem J-C. Junckera jest „Silniejsza pozycja UE na arenie międzynarodowej”.

Jak wskazał J.C. Juncker w przemówieniu prezentującym priorytety Komisji Europejskiej latem 2014 roku, wyzwaniem stojącym przed UE jest dalsze wzmocnienie pozycji UE na arenie międzynarodowej i osiąganie wspólnego stanowiska UE w stosunkach zewnętrznych. Zdaniem przewodniczącego Junckera konieczne jest do tego lepsze powiązanie mechanizmów handlowych, instrumentów pomocy rozwojowej, a także władu UE w prace instytucji międzynarodowych oraz działań na rzecz bliższego i dalszego sąsiedztwa.

Unia Europejska jest ważnym aktorem na arenie międzynarodowej. Z niewiele większym niż 7% udziałem w ogólnej populacji świata, UE produkuje około 24% ogólnoświatowego produktu krajowego brutto. Od dawna UE odgrywa kluczową rolę w wielu kwestiach globalnych: od kwestii broni nuklearnej w Iranie, stabilizacji w tzw. rogu Afryki, po kwestie zmiany klimatu. Zaangażowanie UE w tę problematykę pozostaje tradycyjnie w sferze zainteresowań Komisji Europejskiej po przewodnictwem J-C. Junckera. Niemniej jednak, kryzys na Ukrainie i sytuacja na Bliskim Wschodzie skłaniają UE do zwiększonego zaangażowania w sprawy światowe. Obejmuje ono m.in. zwiększone zaangażowanie w sprawy bliskiego sąsiedztwa UE, współpracę rozwojową i humanitarną z krajami rozwijającymi się, zaangażowanie w kwestie zwalczania terroryzmu, obronności i zapobiegania konfliktom, udział w działaniach na rzecz zapobiegania zmianom klimatu i zrównoważonego rozwoju, a także zaangażowanie w działania na rzecz ochrony praw człowieka.

W bliższym sąsiedztwie UE wzmocniła współpracę z krajami Bałkanów Zachodnich i potwierdziła zobowiązanie do rozwijania unijnej perspektywy dla całego regionu. Unia wspiera wysiłki na rzecz reform w Albanii oraz Byłej Jugosłowiańskiej Republice Macedonii i ułatwia dialog między SerbiąÂ i Kosowem. Czarnogóra i Serbia otworzyły nowe rozdziały w swoich negocjacjach akcesyjnych, natomiast Bośnia i Hercegowina złożyła wniosek o członkostwo w UE.

UE umocniła również partnerstwa z innymi państwami. Układ o stowarzyszeniu z Ukrainą wszedł w życie po tym, jak Komisja pomogła państwom członkowskim pokonać ostatnie przeszkody stojące na drodze do jego ratyfikacji. UE nieustannie wyraża poparcie dla integralności terytorialnej Ukrainy oraz jej suwerenności i niezależności; a także za pełnym wdrożeniem porozumień mińskich. UE podwoiła również wysiłki na rzecz wspierania walki z korupcją na Ukrainie, działania o kluczowym znaczeniu dla przemian w tym kraju. Unia spełniła także zobowiązanie do zniesienia obowiązku wizowego dla obywateli Gruzji i Ukrainy w wyniku wdrożenia przez te kraje szeregu daleko idących reform.

Unia nieustannie wspiera podejmowane przez ONZ wysiłki na rzecz przywrócenia pokoju w Syrii, doprowadzenia do politycznego rozwiązania kryzysu w Jemenie oraz stabilizacji w Libii. Unia wspierała i wspiera także reformy polityczne i pojednanie narodowe w Iraku, jednocześnie niosąc niezbędną pomoc humanitarną i rozwojową tam, gdzie jest ona najbardziej potrzebna.

Mimo trudności związanych z sytuacją polityczną w tym kraju, UE kontynuuje współpracę z Turcją, w szczególności w zakresie ograniczania konsekwencji kryzysu uchodźczego. Unia potępiła próbę zamachu stanu z lipca 2016 r. i nadal podkreśla potrzebę poszanowania praw człowieka, podstawowych wolności oraz rządów prawa, w odniesieniu do których w Turcji nastąpił niestety poważny regres.

UE aktywnie współpracuje z krajami Afryki, w tym Afryki Północnej w związku z zaangażowaniem w rozwiązywanie kryzysu humanitarnego (m.in. współpraca z Libią). Jednocześnie UE jest najważniejszym partnerem politycznych i ekonomicznym Afryki, wspierając zarówno przemiany demokratyczne, jak i rozwój krajów Afryki (na co w latach 2014-2020 UE przeznacza 31 mld € pomocy rozwojowej). UE wspiera konkretne programy rozwojowe w Afryce, dotyczące np. dostępności do wody pitnej, czy zrównoważonego wykorzystania energii i surowców. Prowadzi także programy wymiany młodzieży akademickiej oraz szereg misji stabilizacyjnych, nakierowanych na utrzymywanie pokoju, zapobieganie konfliktom, propagowanie praworządności oraz zwalczanie piractwa i przemytu ludzi.

Unia otwiera także nowy rozdział w relacjach z Kubą, mając w planach większe inwestycje europejskie na Kubie oraz poprawę wymiany handlowej, poprzez wzmocnienie współpracy gospodarczej i dialogu politycznego. Unia wspiera także Kolumbię, m.in. poprzez wsparcie finansowe w wysokości niemal 600 mln €. Z uwagą śledzone są także wydarzenia w Wenezueli, a instytucje UE – w przypadku konieczności – przewidują także możliwości uruchomienia sankcji przeciwko władzom tego kraju.

W dziedzinie obronności UE przygotowała, popierany przez przywódców krajów członkowskich europejski plan działań w sektorze obrony oraz program utworzenia nowego Europejskiego Funduszu Obronnego. Wśród działań UE znajduje się także wzmocnienie partnerstwa z NATO, i prowadzenie ambitnej i sprzyjającej udziałowi wszystkich zainteresowanych stron stałej współpracy strukturalnej na rzecz wzmocnienia bezpieczeństwa i obronności Europy. W dokumencie otwierającym debatę na temat przyszłości europejskiej obronności, KE zaproponowała trzy scenariusze rozwoju obronności UE, od współpracy w dziedzinie obrony, poprzez podział obowiązków, aż po scenariusz wspólnej obrony i bezpieczeństwa, w powiązaniu z priorytetami NATO, którego członkami jest większość krajów UE.

Zgodnie z założeniami wieloletniego programu prac Komisji Europejskiej, Unia jest kluczowym członkiem grup G7 i G20. W zeszłym roku zaproponowała plan działań dotyczący wolnego, ale sprawiedliwego handlu, opowiedziała się za walką ze zmianą klimatu, stanęła w obronie zasad opracowywanych od czasu kryzysu finansowego na potrzeby zapewnienia międzynarodowej stabilności finansowej, a także znalazła się na czele walki przeciwko międzynarodowym praktykom unikania opodatkowania.
Jak widać więc, UE nie ogranicza się do działań na obszarze UE, ale podejmuje także aktywne działania międzynarodowe, związane zarówno ze wsparciem procesów pokojowych, jak i wsparciem rozwojowym dla krajów trzeciego świata, a także wspieraniem reform politycznych i przemian demokratycznych poza terytorium UE.

Opracowano na podstawie: http://www.consilium.europa.eu/pl/policies/investment-plan/; J-C. Juncker, Nowy początek dla Europy: Mój program na rzecz zatrudnienia, wzrostu, sprawiedliwości oraz zmian demokratycznych, Strasburg 2014 oraz The European Commission at mid-termState of play of Juncker’s ten priorities, European Parliamentary Research Service, European Parliament, 2017, Orędzia o stanie Unii 2017, a także serwisów prasowych i internetowych Komisji Europejskiej