Według najnowszego badania CBOS (http://www.cbos.pl/PL/publikacje/news/2017/29/newsletter.php) Polska jest najbardziej prounijnym krajem wśród państw Grupy Wyszehradzkiej. Polacy najczęściej i najsilniej popierają członkostwo swojego kraju w Unii Europejskiej (ogółem 88%, w tym 52% zdecydowanie).

Warto w tym momencie przypomnieć, czym Unia Europejska jest dla jej obywateli, a przede wszystkim jakie daje obywatelom prawa, możliwości i ułatwienia. Z naszej praktyki w kontaktach z obywatelami wiemy, że najczęściej pytają nas oni o fundusze europejskie oraz o to, kto i w jaki sposób może z nich skorzystać. A jednak Unia to przecież nie tylko fundusze i nawet nie tylko swoboda podróżowania po krajach Unii, a w Strefie Schengen nawet bez kontroli granicznych.

Co więc jeszcze daje nam członkostwo w Unii?

Unia, jako wspólnota państw oparta na prawie daje swym obywatelom szereg gwarancji i praw, zarówno praw podstawowych wynikających z Karty Praw Podstawowych, ale także szereg uprawnień i udogodnień wynikających z obywatelstwa europejskiego oraz funkcjonowania jednolitego rynku europejskiego, gwarantującego obywatelom Unii swobodę przepływu osób, towarów, usług i kapitału, a tym samym szereg możliwości, o których czasem zapominamy, a może inaczej ... nie zawsze pamiętamy ... gdyż wiele z nich stało się już dla nas normą, ponieważ korzystamy z nich na co dzień.

A więc przypomnijmy: w UE obowiązuje Karta Praw Podstawowych, która w jednym dokumencie zbiera wszystkie fundamentalne prawa obywatelskie Unii, jako wspólnoty opierającej się na demokracji i rządach prawa. Karta zawiera postanowienia, które realizować mają wszystkie kraje członkowskie stosując prawo Unii Europejskiej w odniesieniu do fundamentalnych praw obywateli, zebrane w rozdziały poświęcone GODNOŚCI, WOLNOŚCI, RÓWNOŚCI, SOLIDARNOŚCI, PRAWOM OBYWATELSKIM oraz WYMIAROWI SPRAWIEDLIWOŚCI.

Tekst Karty został przyjęty i podpisany przez premierów rządów wszystkich państw UE na szczycie w Nicei w dniu 7 grudnia 2000 roku. Karta praw podstawowych wchodziła wówczas w skład Traktatu ustanawiającego Konstytucję dla Europy (jako jego część II), który ostatecznie nie został ratyfikowany. Traktat lizboński podpisany 13 grudnia 2007 roku nadaje moc prawną Karcie. Karta praw podstawowych zaczęła obowiązywać po tym, jak wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej ratyfikowały traktat lizboński, który wszedł w życie 1 grudnia 2009. Z treścią Karty zapoznać można się np. pod adresem: http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A12012P%2FTXT.

Nie wszyscy jednak pamiętamy, że obywatelstwo Europejskie daje nam prawo udziału w wyborach do Parlamentu Europejskiego i w wyborach do samorządów lokalnych w miejscu zamieszkania poza krajem macierzystym, bez konieczności posiadania obywatelstwa kraju – gospodarza!

A czy pamiętamy o Europejskiej inicjatywie obywatelskiej, która pozwala nam wpływać na projekty europejskiego ustawodawstwa? Inicjatywa ta umożliwia wezwanie Komisji Europejskiej do zaproponowania przepisów unijnych w kwestiach, w których UE posiada kompetencje do stanowienia prawa. Inicjatywę obywatelską musi poprzeć co najmniej milion obywateli UE pochodzących z przynajmniej 7 spośród 28 państw członkowskich. W przypadku każdego z tych 7 państw wymagane jest osiągnięcie minimalnej liczby deklaracji poparcia. EIO powołał do życia Traktat z Lizbony, a przepisy proceduralne określono w rozporządzeniu nr 211/2011 UE przyjętym przez Parlament Europejski i Radę w lutym 2011 r.

Przypomnijmy jeszcze o innych prawach i możliwościach, które daje nam członkostwo Polski w UE. Są to między innymi także:

- prawo do pracy w innych krajach UE bez specjalnych zezwoleń i na postawie posiadanych już kwalifikacji (oczywiście z wyjątkiem zawodów koncesjonowanych i objętych regulacjami, które spełniać muszą także obywatele krajów, w których podejmujemy pracę);

- prawo do podejmowania studiów za granicą na warunkach takich, jakimi cieszą się studenci z krajów-gospodarzy;

- prawo do opieki zdrowotnej podczas pobytu za granicą, w ramach dostępu do publicznej opieki zdrowotnej, jeśli w trakcie pobytu w innym kraju UE nagle zachorujemy lub ulegniemy wypadkowi- na takich zasadach, jakie przysługują obywatelom danego kraju;

- ochrona praw konsumenckich w przypadku zakupów dokonywanych przez internet w innym kraju członkowskim;

- prawa pasażera przysługujące w przypadku podróży po UE. Jeśli podczas podroży pociągiem lub samolotem rozpoczynającej lub kończącej się w jednym z krajów UE i realizowanej przez przewoźnika zarejestrowanego w kraju UE wystąpią problemy, jesteśmy uprawnieni do zwrotu kosztów lub odszkodowania;

- tańsze połączenia telefonii komórkowej, w tym zniesiony od czerwca 2017 roaming, w przypadku połączeń do kraju macierzystego, w przypadku pobytów za granicą do 3 miesięcy w roku;

- prawo do dokonywania płatności, zaciągania pożyczek i realizacji inwestycji w innych krajach Unii;

- prawo do zakładania działalności i świadczenia usług w innych krajach UE.

Wymieniliśmy tylko niektóre przykłady praw, które obywatelom Unii Europejskiej gwarantują zasady działania obywatelstwa europejskiego i jednolitego rynku europejskiego oraz inne przepisy, takie jak zasady działania Europejskiej Inicjatywy Obywatelskiej. O wielu innych pewnie nie myślimy na co dzień, a i nie zawsze sprawdzamy zamierzając podjąć pracę, zamieszkać lub nawet wyjechać na urlop za granicę.

Warto poczytać więcej o naszych prawach pod adresem: https://europa.eu/youreurope/citizens/index_pl.htm, gdzie znajdziemy źródło informacji o naszych prawach w Unii, dotyczących zarówno pracy i nauki, ochrony zdrowia, świadczeń społecznych, podróży, czy też prowadzenia samochodu za granicą lub nawet jego zakupu za granicą.

Unia Europejska to Unia dla obywateli - korzystajmy z przysługujących nam praw - bo warto!