| Tygodnik Europejski Europe Direct Piotrków |
 |
 |
 |
| Wpisany przez Anna Jędrzejewska |
|
TYGODNIK EUROPEJSKI W minionym tygodniu Trwają wakacje w instytucjach europejskich, w tym także w Parlamencie Europejskim. Przypominamy więc dzisiaj przegląd najważniejszych działań PE w I półroczu 2020 r. Koronawirus Zdecydowanie największym wyzwaniem ostatnich miesięcy była pandemia COVID-19. UE zareagowała na wybuch epidemii natychmiastowo wprowadzając środki nadzwyczajne i długoterminowe wsparcie dla odbudowy. Środki nadzwyczajne przeciwko COVID-19 Parlament zatwierdził pierwsze środki mające na celu złagodzenie skutków kryzysu pod koniec marca. Celem w pierwszych tygodniach było spowolnienie rozprzestrzeniania się wirusa, zapewnienie krajom UE sprzętu medycznego, wspieranie badań, europejskiej solidarności i gospodarki, ochrona miejsc pracy i repatriacja dziesiątków tysięcy Europejczyków, którzy utknęli na całym świecie. Udostępniono setki miliardów euro. Fundusze na szczepionki i badania Parlament wspierał pracę nad szczepionkami i metodami leczenia. Komisja Europejska szybko przeznaczyła 48,25 mln euro na 18 projektów badawczych prowadzonych przez 151 zespołów z całej UE, a następnie przeznaczono dalsze setki milionów na opracowanie leczenia i diagnostyki. Posłowie podkreślili potrzebę zapewnienia szerokiego dostępu do leków w przystępnej cenie. Parlament w trybie zdalnym Środki wprowadzone dla powstrzymania rozprzestrzeniania się wirusa zmusiły Parlament do ograniczenia fizycznych spotkań i do pracy zdalnej. Dzięki nowym metodom pracy, posłowie do PE nadal byli w stanie sprawować kontrolę demokratyczną i zatwierdzać niezbędne środki UE - Parlament po raz pierwszy wprowadził system umożliwiający posłom do PE głosowanie bez fizycznej obecności na posiedzeniu plenarnym. A np. obchody Dnia Europy, czyli tegorocznej 70-tej rocznicy deklaracji Schumana, która zapoczątkowała drogę do powstania UE, odbyły się głównie w Internecie. Fundusz odbudowy i wieloletni budżet Posłowie naciskali na stworzenie odważnego pakietu naprawczego dla wsparcia UE w odbudowie po pandemii i z zadowoleniem przyjęli zaproponowany przez Komisję Europejską pod koniec maja plan naprawczy o wartości 750 mld euro wraz z budżetem UE w wysokości 1,1 biliona euro na lata 2021–2027. W trakcie negocjacji w sprawie wieloletniego budżetu UE, Parlament podkreślał potrzebę spełnienia oczekiwań obywateli. Zrównoważone ożywienie gospodarcze Według eurodeputowanych, Zielony Ład powinien stanowić trzon unijnego pakietu na rzecz odbudowy po COVID-19. Parlament postrzega plan naprawczy jako szansę na inwestowanie w zieloną, cyfrową i odporną Europę. Posłowie dążą do tego, aby UE stała się neutralna klimatycznie do 2050 roku. W styczniu, Parlament z zadowoleniem przyjął wniosek KE w sprawie Zielonego Ładu, ale wezwał do bardziej ambitnych celów redukcji emisji gazów cieplarnianych (o 55% do 2030 r.). Parlament nalega również na ustanowienie prawnie wiążących celów dla zachowania różnorodności biologicznej w Europie oraz na uczciwą, zdrową i przyjazną dla środowiska produkcję żywności. Bezpieczne podróże i swobodny przepływ Swoboda przemieszczania się w Europie została zawieszona, gdy kraje zamknęły granice, aby spowolnić rozprzestrzenianie się koronawirusa. Parlament nalegał na skoordynowane starania UE dla jak najszybszego przywrócenia funkcjonowania strefy Schengen i podkreślił, że wprowadzone środki nie mogą dyskryminować Europejczyków ze względu na narodowość. Ograniczenia podróżowania związane z pandemią mocno uderzyły w europejski przemysł turystyczny; posłowie chcą wsparcia dla tego ważnego gospodarczo sektora. UE pracowała również nad tym, aby podróże były jak najbardziej bezpieczne i nad zagwarantowaniem praw konsumentów. Brexit Pod koniec stycznia, Parlament zatwierdził Umowę o Wystąpieniu Wielkiej Brytanii z UE i pożegnał 73 posłów do PE z Wielkiej Brytanii. Trwają negocjacje nad przyszłą współpracą między Wielką Brytanią a UE. Umowa handlowa UE-Wietnam Jedno partnerstwo zostało rozwiązane, a inne sfinalizowane: umowa o wolnym handlu między UE a Wietnamem, zatwierdzona przez Parlament w lutym, zniesie praktycznie wszystkie cła w ciągu dekady. Ponieważ zawiera wiążące zasady dotyczące klimatu, praw pracowników i człowieka, posłowie do PE postrzegają go jako wyznacznik standardów w globalnym handlu. Walka z dezinformacją Według niektórych opinii, fałszywe wiadomości o koronawirusie są równie niebezpieczne jak sam wirus. Posłowie popierają wysiłki UE w walce z dezinformacją, jednocześnie chroniąc wolność wypowiedzi. W czerwcu Parlament powołał specjalną komisję specjalną ds. zagranicznych ingerencji we wszelkie procesy demokratyczne w Unii Europejskiej, w tym dezinformacji. Komunikaty Komisji Europejskiej Przestrzeganie prawa UE przez państwa członkowskie w 2019 r.: w niektórych obszarach konieczna jest poprawa. W sprawozdaniu rocznym z kontroli stosowania prawa UE opisano, w jaki sposób Komisja monitorowała i egzekwowała prawo unijne w 2019 r. oraz jak państwa członkowskie wypadły w poszczególnych obszarach działalności. Skuteczne egzekwowanie prawa UE ma duże znaczenie dla obywateli, ponieważ gwarantuje ich prawa i przywileje wynikające z prawa UE, których w przeciwnym razie zostaliby pozbawieni. Zależy na tym również przedsiębiorstwom, jako że zapewnia im to równe warunki działania na rynku wewnętrznym. W 2019 r. liczba toczących się postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego utrzymywała się na stałym poziomie, lecz liczba nowych postępowań wzrosła o ponad 20% w porównaniu z poprzednim rokiem. Najmniejszą liczbę nowych przypadków niewłaściwej transpozycji lub nieprawidłowego stosowania prawa UE odnotowano w Luksemburgu, w Estonii i na Litwie, a największą w Hiszpanii, we Włoszech i w Grecji. Komisja w dalszym ciągu stanowczo egzekwowała przepisy we wszystkich obszarach działalności, skupiając się przede wszystkim na tych, które mają największy wpływ na codzienność obywateli i przedsiębiorstw. Wśród obszarów działalności, którym poświęcono szczególną uwagę, znalazły się ochrona środowiska, rynek wewnętrzny, przemysł, przedsiębiorczość i MŚP, a także transport i mobilność. W efekcie połowa wszystkich postępowań dotyczyła właśnie tych obszarów. I tak na przykład Komisja wszczęła postępowanie przeciwko trzem państwom członkowskim z powodu nadmiernego zanieczyszczenia powietrza, czy też przeciwko pięciu państwom członkowskim, które nie zapewniły niepełnosprawnym użytkownikom równoważnego dostępu do jednolitego europejskiego numeru alarmowego 112. Więcej informacji: https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/pl/IP_20_1389 KE wspiera leczenie osoczem ozdrowieńców po COVID-19 31 lipca, Komisja Europejska zaprosiła ponad 200 instytucji z terenu UE, zajmujących się pozyskiwaniem i magazynowaniem krwi do aplikowania o środki na urządzenia do pozyskiwania osocza ozdrowieńców, którzy przebyli COVID-19 i mogą być dawcami osocza. Środki przekazywane będą podmiotom, które posiadają autoryzację do pozyskiwania osocza od dawców. Koronawirus: Komisja zakończyła rozmowy w celu zagwarantowania Europejczykom przyszłej szczepionki przeciwko koronawirusowi Komisja Europejska zakończyła wstępne rozmowy z firmą farmaceutyczną na temat zakupu potencjalnej szczepionki przeciwko COVID-19. Planowana umowa z firmą Sanofi przewiduje możliwość zakupu szczepionki przez wszystkie państwa członkowskie UE. Przewidziano, że gdy badania dowiodą, że szczepionka jest bezpieczna i skuteczna przeciwko COVID-19, Komisja, na podstawie umowy ramowej, będzie miała możliwość zakupu 300 mln dawek w imieniu wszystkich państw członkowskich UE. Komisja wciąż prowadzi również intensywne rozmowy z innymi producentami szczepionek. Więcej: https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/pl/IP_20_1439 Komisja Europejska zapewnia dostęp do remdesiwiru w leczeniu COVID-19 w UE Komisja Europejska podpisała 28 lipca umowę z firmą farmaceutyczną Gilead, aby zabezpieczyć odpowiednią liczbę dawek leku Veklury (nazwa handlowa remdesiwiru). Veklury był pierwszym lekiem dopuszczonym na szczeblu UE w terapii COVID-19. Od początku sierpnia w celu zaspokojenia pilnych potrzeb partie Veklury będą udostępniane państwom członkowskim i Zjednoczonemu Królestwu przy koordynacji i wsparciu Komisji. Poprzez instrument wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych Komisja sfinansuje zamówienie o łącznej wartości 63 mln euro. Umożliwi to leczenie około 30 000 pacjentów z ciężkimi objawami COVID-19. Przyczyni się to do zaspokojenia bieżących potrzeb w ciągu najbliższych kilku miesięcy, przy jednoczesnym zapewnieniu sprawiedliwego podziału na poziomie UE w oparciu o klucz przydziału, przy uwzględnieniu opinii Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób. Komisja przygotowuje obecnie również wspólne zamówienie na dalsze dostawy leku, które mają pokryć dodatkowe potrzeby i zapewnić dostawy począwszy od października. Więcej informacji: https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/pl/IP_20_1416 Miniony tydzień w Radzie UE Cyberataki: UE nakłada pierwsze w historii sankcje Rada nałożyła 30 lipca 2020 pierwsze w historii sankcje na 6 osób i 3 podmioty odpowiedzialne za cyberataki lub w nie zaangażowane. Chodzi m.in. o niedoszły do skutku cyberatak na OPCW (Organizację ds. Zakazu Broni Chemicznej) oraz ataki ogólnie znane pod nazwami „WannaCry”, „NotPetya” oraz „Operation Cloud Hopper”. Sankcje polegają na zakazie wjazdu i zamrożeniu aktywów. Ponadto osoby i podmioty z UE nie mogą udostępniać funduszy tym, których objęły sankcje. Sankcje należą do arsenału narzędzi unijnej cyberdyplomacji, które mają zapobiegać szkodliwym działaniom cybernetycznym przeciwko UE lub jej państwom członkowskim, zniechęcać do takich działań i stanowić na nie reakcję. Dziś UE po raz pierwszy ogłosiła sankcje. Ramy prawne ukierunkowanych sankcji związanych z cyberatakami zostały przyjęte w maju 2019 r., a ostatnio ich obowiązywanie zostało przedłużone. Więcej informacji: https://www.consilium.europa.eu/pl/press/press-releases/2020/07/30/eu-imposes-the-first-ever-sanctions-against-cyber-attacks/ Korea Północna: UE przedłuża własne sankcje o rok Rada przedłużyła 30 lipca o rok ważność listy osób i podmiotów podlegających autonomicznym sankcjom UE przeciwko Korei Północnej. W efekcie obecne restrykcje – zakaz wjazdu i zamrożenie aktywów – którym podlegają te osoby i podmioty, będą obowiązywać przez kolejny rok, do następnego rocznego przeglądu. Lista sankcyjna liczy 57 osób i 9 podmiotów. Objęto je sankcjami za pomoc w realizacji północnokoreańskich programów jądrowych, balistycznych lub innych programów związanych z bronią masowego rażenia lub za omijanie sankcji ONZ. Sankcje przeciwko Korei Północnej są najostrzejsze spośród wszystkich sankcji nałożonych przez UE. Są reakcją na prace nad bronią jądrową i pociskami balistycznymi prowadzone przez Koreę Północną wbrew licznym rezolucjom Rady Bezpieczeństwa ONZ. UE wdrożyła wszystkie odnośne rezolucje Rady Bezpieczeństwa ONZ oraz wprowadziła własne sankcje przeciwko Korei Północnej, uzupełniające i wzmacniające sankcje uchwalone przez ONZ. Organizacja ta nałożyła sankcje na 80 osób i 75 podmiotów. UE wielokrotnie wyrażała zdecydowane przekonanie, że trwały pokój i likwidację broni jądrowej na Półwyspie Koreańskim należy osiągnąć środkami pokojowymi i że trzeba kontynuować proces dyplomatyczny jako jedyny sposób na osiągnięcie tego celu. Hongkong: Rada głęboko zaniepokojona ustawą o bezpieczeństwie narodowym Po tym jak Rada do Spraw Zagranicznych wstępnie omówiła temat 13 lipca 2020 r., 28 lipca Rada przyjęła konkluzje wyrażające głębokie zaniepokojenie przepisami o bezpieczeństwie narodowym przyjętymi przez Stały Komitet Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych 30 czerwca 2020 r. Rada potwierdza w konkluzjach poparcie UE dla znacznej autonomii Hongkongu w ramach zasady „jeden kraj, dwa systemy” oraz swoją solidarność z ludnością Hongkongu. Formułuje też skoordynowany pakiet środków reagowania w różnych dziedzinach. Oto niektóre z tych dziedzin: • polityka azylowa, migracyjna, wizowa i pobytowa Na koniec Rada zapowiada przegląd stosowania ustawy o bezpieczeństwie narodowym oraz weryfikację efektu środków unijnych przed końcem roku. Stopniowe znoszenie ograniczeń w podróży: Rada weryfikuje listę państw trzecich Na podstawie zalecenia o stopniowym znoszeniu tymczasowych ograniczeń dotyczących innych niż niezbędne podróży do UE Rada zweryfikowała, a następnie uaktualniła listę państw, wobec których należy znieść te ograniczenia. Zalecenie Rady przewiduje, że lista będzie regularnie weryfikowana i w razie potrzeby uaktualniana. Opierając się na kryteriach i warunkach wskazanych w zaleceniu, państwa członkowskie powinny od 31 lipca stopniowo znosić na granicach zewnętrznych ograniczenia podróży wobec mieszkańców następujących państw trzecich: • Australia Do celów zalecenia mieszkańców Andory, Monako, San Marino i Watykanu należy traktować jak mieszkańców UE. Kryteria decydujące o tym, czy wobec danego państwa trzeciego należy znieść obecne ograniczenia, to zwłaszcza sytuacja epidemiologiczna, środki antypandemiczne (w tym dystans fizyczny) oraz względy społeczno-gospodarcze. Stosowane są łącznie. Jeżeli chodzi o sytuację epidemiologiczną, państwa trzecie umieszczone na liście powinny spełniać następujące kryteria: • liczba nowych zakażeń Covid-19 na 100 tys. mieszkańców w ciągu ostatnich 14 dni – zbliżona do średniej UE lub od niej niższa (stan na 15 czerwca 2020) • liczba nowych zakażeń w tym okresie w porównaniu z poprzednimi 14 dniami – stabilna lub malejąca • ogólna reakcja na pandemię Covid-19 – oceniana na podstawie dostępnych informacji m.in. o testowaniu, nadzorze, ustalaniu kontaktów zakaźnych, środkach antypandemicznych, leczeniu i sprawozdawczości (z uwzględnieniem wiarygodności tych informacji, a w razie potrzeby także całkowitego średniego wyniku w świetle międzynarodowych przepisów zdrowotnych (IHR)). Pod uwagę należy wziąć także odnośne informacje delegatur UE. Regularnie i na zasadzie jednostkowej należy także uwzględniać wzajemność. W przypadku krajów nadal objętych ograniczeniami należy z tych ograniczeń zwolnić następujące kategorie osób: • obywatele UE i członkowie ich rodzin W stosowaniu zalecenia uczestniczą również kraje stowarzyszone w ramach Schengen (Islandia, Liechtenstein, Norwegia i Szwajcaria). Należy pamiętać, że sytuacja jest dynamiczna i w związku ze wzrostem zachorowań, można się spodziewać, iż zalecenia mogą ulec zmianie. Pozostałe informacje/wydarzenia 2 sierpnia UE wzięła udział w obchodach Światowego Dnia Pamięci Holokaustu Romów. Agencja Praw Podstawowych UE zorganizowała wirtualne obchody, z udziałem m.in. Dyrektora Muzeum Auschwitz-Birkenau, Piotrem Cywińskim. Więcej informacji (w jęz. ang.) https://www.roma-sinti-holocaust-memorial-day.eu/. Oświadczenie wydały też: Przewodnicząca KE, Ursula von der Leyen, Wiceprzewodnicząca KE Jourova oraz Komisarz Dalli. Agencja Praw Podstawowych Przestrzeń publiczna: groźby, ataki i brak finansowania zagrażają wielu organizacjom społeczeństwa obywatelskiego w UE. Agencja Praw Podstawowych opublikowała analizę opartą na konsultacjach z 205 organizacjami zrzeszonymi w ramach platformy Praw Podstawowych (https://www.citizensinpower.org/collaboration/fundamental-rights-platform/) Badane organizacje wskazały, że największymi wyzwaniami, z którymi muszą sobie radzić organizacje działające na rzecz praw człowieka są groźby werbalne, fizyczne ataki i brak środków na działalność. Dodatkowo, niemal połowa badanych organizacji wskazała, że sytuacja w ich krajach pogorszyła się w ciągu minionego roku. Więcej niż połowa organizacji wskazało, że doświadczyło gróźb i ataków on-line, w tym mowy nienawiści i negatywnych treści na ich temat w mediach. 20% organizacji doświadczyło fizycznych ataków na pracowników, woluntariuszy bądź siedziby organizacji. Większość organizacji ma problem w dostępie do konsultacji publicznych ze względu na krótkie terminy ich trwania lub brak reakcji ze strony władz na zgłaszane postulaty. Dla wielu organizacji problemami są kwestie związane ze swobodą wypowiedzi, zrzeszania się lub ochroną danych. Problemem większości wspomnianych organizacji jest także dostępność środków na finansowanie działalności – zakłada się, że wsparcia mógłby udzielać im planowany Europejski Fundusz na rzecz Sprawiedliwości, Praw i Wartości. Jak wskazano w raporcie, działalność organizacji społeczeństwa obywatelskiego jest jednym z kluczowych komponentów systemów demokratycznych. Ich liczba i jakość, ale także powaga przeszkód utrudniających organizacjom działanie jest wyznacznikiem ogólnej kondycji krajów w zakresie praw podstawowych, demokracji i rządów prawa. Raport (po angielsku) dostępny tutaj: https://fra.europa.eu/en/publication/2020/civic-space-experiences W tym tygodniu w PE Od 27 lipca do 23 sierpnia w Parlamencie Europejskim trwają wakacje parlamentarne. Izba powróci do pracy 24 sierpnia. W tym tygodniu w Radzie UE i Radzie Europejskiej Najbliższe zaplanowane posiedzenie Rady UE odbędzie się 26 sierpnia (w składzie ministrów obrony).
Zapraszamy także do śledzenia nowych wiadomości o funduszach, w tym zapowiedzi konkursów na stronie https://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/, a także na stronie Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego: www.rpo.lodzkie.pl |
