10 listopada osiągnięto porozumienie polityczne pomiędzy Radą UE i Palrmanetem Europejskim w sprawie kolejnego długoterminowego budżetu Europy oraz tymczasowego narzędzia służącego odbudowie gospodarki – NextGenerationEU.

Pakiet ten opiewa łącznie na 1,8 bln euro i kiedy zostanie przyjęty, stanie się największym pakietem, jaki kiedykolwiek finansowano za pomocą budżetu UE. Przewidziane w nim środki pomogą w odbudowie Europy po pandemii COVID-19, a za ich sprawą nasz kontynent stanie się bardziej przyjazny dla środowiska, bardziej cyfrowy, odporniejszy i lepiej przygotowany na obecne i przyszłe wyzwania.

Główne elementy kompromisu:

• ponad 50% wspomnianej kwoty zostanie przeznaczone na modernizację za pomocą polityk obejmujących badania naukowe i innowacje z wykorzystaniem programu „Horyzont Europa”; sprawiedliwą transformację klimatyczną i cyfrową z wykorzystaniem Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji i programu „Cyfrowa Europa”; gotowość, odbudowę i odporność, finansowane za pomocą Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, rescEU i nowego programu działań w dziedzinie zdrowia – UE dla zdrowia;
• tradycyjne polityki, takie jak polityka spójności i wspólna polityka rolna, będą również w dalszym ciągu otrzymywać znaczne wsparcie finansowe w stopniu koniecznym do zapewnienia stabilności w czasach kryzysu, a także ich modernizacji, która powinna przyczynić się do odbudowy gospodarki oraz transformacji ekologicznej i cyfrowej;

• 30% środków unijnych przeznaczymy na walkę ze zmianą klimatu – to dotychczas największa część środków w największym, jak dotąd, europejskim budżecie. W pakiecie zwraca się również szczególną uwagę na ochronę bioróżnorodności i wydatki na działania na rzecz równouprawnienia płci;
• budżet będzie dysponował lepszymi mechanizmami elastyczności, dzięki którym będziemy w stanie zaspokoić nieprzewidziane potrzeby. To wszystko sprawia, że budżet jest dostosowany nie tylko do obecnych realiów, ale również uwzględnia przyszłą niepewność;
• zgodnie z propozycją przedstawioną w maju 2020 r., zaaprobowaną następnie przez przywódców UE 21 lipca 2020 r., w celu sfinansowania odbudowy UE zaciągnie pożyczki na rynkach finansowych na warunkach bardziej korzystnych od tych, które byłyby dostępne dla wielu państw członkowskich, a następnie dokona redystrybucji tych kwot;
• aby ułatwić spłatę zaciągniętych pożyczek, opracowano jasny harmonogramu wprowadzania nowych zasobów własnych. Komisja zobowiązała się przedstawić do czerwca 2021 r. wnioski dotyczące mechanizmu dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji oraz opłaty cyfrowej, tak by można było je wprowadzić najpóźniej do 1 stycznia 2023 r. Wiosną 2021 r. Komisja dokona także przeglądu unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji, łącznie z możliwością rozszerzenia go na sektor lotniczy i morski. Do czerwca 2021 r. Komisja zaproponuje nowy rodzaj zasobów własnych oparty na systemie handlu uprawnieniami do emisji. Ponadto Komisja zaproponuje nowe zasoby własne, które mogłyby obejmować podatek od transakcji finansowych oraz wkład finansowy związany z sektorem przedsiębiorstw lub nową wspólną podstawę opodatkowania osób prawnych. Komisja planuje przedłożyć stosowny wniosek do czerwca 2024 r.;
• jeżeli chodzi o ochronę swojego budżetu, UE będzie teraz po raz pierwszy dysponować specjalnym mechanizmem ochrony budżetu przed naruszeniami zasady praworządności, jak zostało to ustalone 5 listopada. Jednocześnie mechanizm ten nie będzie miał negatywnego wpływu na beneficjentów końcowych środków unijnych w danym państwie członkowskim.

Czytaj więcej: https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/pl/ip_20_2073
oraz https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/pl/QANDA_20_2088

Źródło grafiki: Pixabay