Image by Tumisu from Pixabay

Wspólne Centrum Badawcze UE zbadało rezultaty nauczania zdalnego w UE

Życie dzieci, rodziców i nauczycieli zostało przewrócone do góry nogami, gdy kwarantanna zmusiła sektor edukacji do nauczania zdalnego. Z pomocą ekspertów zewnętrznych, Wspólne Centrum Badawcze UE opublikowało raport – „Czego nauczyliśmy się z pracy w szkole podczas kwarantanny COVID-19” – który bada jaki wpływ miało to nauczanie w praktyce. Redakcja czasopisma Commission en direct spotkała się z jednym z autorów tego projektu Marco Montanarim.

Poniżej fragmenty rozmowy.

Jakie są wasze główne ustalenia?

Po pierwsze, nauka zdalna w pełnym wymiarze godzin i przy obecnym stanie infrastruktury i dostępności do sprzętu może pogłębić istniejące nierówności. Mówiąc bardziej szczegółowo, zauważyliśmy, że nauczanie zdalne miało wpływ zarówno na uczniów osiągających lepsze, jak i gorsze wyniki w nauce. Dla niektórych uczniów z lepszymi wynikami przejście na nauczanie zdalne miało negatywny efekt.

Z kolei pozostali uczniowie byli bardziej zaangażowani i skorzystali na nauczaniu zdalnym. Zaobserwowaliśmy pozytywne efekty w nauczaniu uczniów, którzy są bardzie nieśmiali oraz tych których łatwo rozproszyć. Uczenie się w domu, w dobrze znanym i spokojnym otoczeniu, bez presji ze strony innych uczniów to czynniki, które mogą wyjaśniać poprawę osiągnięć u tej grupy uczniów.

Zauważyliśmy również, że nauczanie zdalne wymaga odpowiedniej wiedzy technologicznej od nauczycieli. Umiejętności nauczycieli były różnorodne - od tych którzy musieli nauczyć się podstawowych rzeczy (np. jak utworzyć sobie konto e-mail) do tych którzy mieli już doświadczenia z technologiami informacyjnymi w nauczaniu.

Jak zdalne nauczanie wpływa na zdrowie psychiczne uczniów?

Zapewnienie opieki nad zdrowiem psychicznym i dobrym samopoczuciem uczniów podczas nauczania zdalnego okazało się dużym wyzwaniem. Brak kontaktu z innymi uczniami oraz niekorzystne aspekty nauczania zdalnego (takie jak zmęczenie Internetem, uzależnienie od komputera czy poczucie osamotnienia) miały negatywny wpływ na samopoczucie uczniów. Jasnym jest, że podczas nauczania zdalnego uczniowie potrzebują więcej wsparcia oraz zajęć na temat utrzymania dobrego zdrowia psychicznego oraz zwiększenia od odporności w nietypowych warunkach nauki.

Dlatego nauczyciele powinni odbyć kursy w celu skuteczniejszego identyfikowania u ich uczniów i studentów problemów pojawiających się w warunkach zdalnego nauczania.

Jak wyglądało nauczanie zdalne dla rodziców?

Rodzice odegrali kluczową rolę w procesie uczenia się ich dzieci, szczególnie w przypadku dzieci ze szkół podstawowych oraz dzieci ze specjalnymi potrzebami. Krótko mówiąc, dzieci w szkołach podstawowych nie mają wystarczających umiejętności, aby uczestniczyć samodzielnie w zdalnych lekcjach. Potrzebują wsparcia rodziców, żeby dołączyć do zajęć, uzyskać dostęp do platform edukacyjnych oraz zrozumieć polecenia nauczyciela.

Rodzice często również działali jako motywatorzy i asystenci nauczycieli, poprzez monitorowanie uczenia się ich dzieci. W trakcie naszych badań zaobserwowaliśmy, że dzieci, które były pod ciągłą opieką rodziców spisywały się lepiej. Jednak zjawisko to może to pogłębić problemy związane z nierównością w dostępnie do edukacji. Rodzice dzieci ze specjalnymi potrzebami inwestowali więcej czasu i energii, ponieważ ich wsparcie było niezbędne dla domowej nauki ich dzieci.

Czy nauczanie zdalne może być naszą nową normą?

Edukacja zdalna nie może zastąpić edukacji tradycyjnej, ale może być jej dopełnieniem, szczególnie dla starszych dzieci. Ten typ nauczania jest nazywany nauczaniem mieszanym.

Kluczowym elementem w nauczaniu zdalnym jest zapewnienie dostępu do niezbędnego sprzętu. Szkoły muszą zapewnić wsparcie informatyczne z większym naciskiem na prywatność i bezpieczeństwo w czasie używania zasobów technologicznych. Uczniowie powinni też posiadać umiejętności cyfrowe, które umożliwią im samodzielny udział w zajęciach.

Podsumowując, system edukacji może lepiej wykorzystać potencjał nauczania mieszanego podnosząc kompetencje nauczycieli i opracowując programy edukacji cyfrowej. Komisja Europejska aktywnie pomaga w tym względzie państwom członkowskim, w szczególności plan działania w zakresie edukacji cyfrowej przyjęty we wrześniu, skupiać się będzie na stworzeniu skutecznej metody edukacji cyfrowej oraz na doskonaleniu umiejętności i kompetencji na potrzeby cyfrowej transformacji.

Raport w skrócie:

- przygotowany w oparciu o 150 wywiadów z dyrektorami szkół, nauczycielami, uczniami oraz rodzicami.
- wywiady przeprowadzone w okresie od czerwca do sierpnia 2020
- badanie obejmowało 5 krajów UE: Belgia, Estonia, Grecja, Włochy i Polskę

Źródło: https://ec.europa.eu/jrc/en/news/remote-learning-lessons-covid-19-and-way-forward