Zdecydowana większość obywateli UE uważa, że ochrona przyrody pełni istotną rolę w zapobieganiu niszczeniu wartościowych obszarów. Jednocześnie zaledwie co czwarty Europejczyk słyszało o Naturze 2000. Aby rozpropagować sieć obszarów obejmujących w sumie 20 proc. terytorium Unii, Komisja Europejska ustanawia nagrodę Natura 2000 dla wzorowych przykładów najlepszych praktyk w dziedzinie ochrony przyrody w Europie.

Dodatkowo, dla osób zaangażowanych w działania związane z Naturą 2000 nagroda może to być okazją do zwrócenia na siebie uwagi.

Natura 2000 jest siecią chronionych obszarów o wysokim stopniu różnorodności biologicznej, która obejmuje około 20 proc. terytorium UE o bogatej florze i faunie, począwszy od górskich lasów bukowych w Republice Czeskiej, a skończywszy na żółwiach na polskich terenach podmokłych i delfinach u wybrzeży Hiszpanii. Sieć po pierwsze chroni przyrodę, a po drugie oferuje liczne korzyści społeczne i gospodarcze.

Europejczykom zależy na ochronie przyrody, jednak niewielu z nich jest zaznajomionych z siecią Natura 2000. Z ostatniego badania Eurobarometru wynika, że dziewięciu na dziesięciu Europejczyków postrzega zmniejszanie się siedlisk przyrodniczych oraz zagrożenie i zanikanie pewnych gatunków zwierząt i roślin jako poważny problem. Większość obywateli (od 99 proc. do 83 proc. w zależności od państwa członkowskiego) uważa, że ochrona przyrody pełni istotną rolę w zapobieganiu niszczeniu wartościowych obszarów zarówno na lądzie, jak i na morzu. Tymczasem jedynie 27 proc. respondentów uczestniczących w badaniu rzeczywiście słyszało o sieci Natura 2000.

Ta nowa, corocznie przyznawania nagroda ma zaradzić brakowi świadomości społecznej, ukazując różnorodność obszarów Natura 2000 i wyróżniając wzorowe przykłady działalności w szerokiej gamie podejmowanych działań. Każdego roku przyznawane będzie pięć nagród w różnych dziedzinach:

• komunikacja
• działania związane z ochroną przyrody
• korzyści społeczno-gospodarcze
• pogodzenie interesów/sposobów postrzegania
• tworzenie sieci kontaktów i współpraca transgraniczna.

Zgłoszenia mogą składać wszystkie podmioty bezpośrednio zaangażowane w działalność związaną z Naturą 2000 (organy publiczne i lokalne, przedsiębiorstwa, organizacje pozarządowe, właściciele gruntów, instytucje oświatowe i osoby prywatne). Termin zgłaszania kandydatów upływa 18 lutego 2014 r. Dalsze informacje można uzyskać na stronie internetowej nagrody Natura 2000.

Laureatów pierwszej edycji nagrody Natura 2000 poznamy w maju 2014 r., a ich dokonania zostaną uhonorowane podczas uroczystej ceremonii, która odbędzie się w Brukseli.

Kontekst

Natura 2000 jest centralnym elementem polityki UE dotyczącej przyrody i różnorodności biologicznej. Jest to ogólnounijna sieć obszarów ochrony przyrody ustanowiona dyrektywą siedliskową z 1992 r. Celem sieci jest zapewnienie długoterminowego przetrwania najbardziej wartościowych i zagrożonych gatunków i siedlisk przyrodniczych Europy. Sieć obejmuje wprawdzie rezerwaty przyrody, ale większość terenów stanowi własność prywatną. Nacisk kładzie się na zagwarantowanie, że w przyszłości zarządzanie będzie mieć charakter zrównoważony, zarówno pod względem ekologicznym, jak i ekonomicznym.

Dodatkowe informacje

• Strona internetowa europejskiego komisarza ds. środowiska Janeza Potočnika
• Strony internetowe Dyrekcji Generalnej ds. Środowiska