W PE o 25. rocznicy Porozumienia Wielkopiątkowego

Posłowie do PE upamiętnili podczas sesji plenarnej 25. rocznicę Porozumienia Wielkopiątkowego z Belfastu (Good Friday Agreement), które zakończyło 30 lat brutalnego konfliktu w Irlandii Północnej.

Otwierając uroczystość upamiętniającą, przewodnicząca Parlamentu Europejskiego Roberta Metsola uznała porozumienie wielkopiątkowe (GFA) za takie, które „zaszczepiło harmonię między ludźmi”, dodając, że w historii było niewiele przykładów „porozumienia pokojowego między narodami”. Życie ludzi w Irlandii zmieniło się dzięki porozumieniu, powiedziała przewodnicząca Metsola, dodając, że w latach poprzedzających 1998 r. Parlament Europejski stanowił platformę dialogu, który doprowadził do pokoju.

Przewodniczący Rady Europejskiej Charles Michel świętował porozumienie wielkopiątkowe z Belfastu jako „niezwykłe osiągnięcie” kierowane przez wizjonerskich przywódców, którzy nie bali się kompromisu.

„25 lat temu niemożliwe stało się rzeczywistością” – powiedziała przewodnicząca Komisji Ursula von der Leyen. Porozumienie z Belfastu otworzyło nową erę współpracy, „to był nowy początek” i od tego czasu poczyniono gigantyczne kroki naprzód. Zobowiązując się do realizacji umowy z Windsoru, podkreśliła, że „nigdy więcej nie będzie twardej granicy na wyspie Irlandii”. Pokój i dobrobyt trzeba zdobywać dzień po dniu, pokolenie po pokoleniu. „Wielka Brytania mogła odejść, ale pokój pozostaje europejską obietnicą” – podsumowała.

Porozumienie Wielkopiątkowe, zostało podpisane 10 kwietnia 1998 r. przez rządy Wielkiej Brytanii i Irlandii i potwierdzone referendami w Irlandii i Irlandii Północnej w maju tego samego roku. Porozumienie ustanowiło zdecentralizowane struktury podziału władzy politycznej dla społeczności nacjonalistycznych i unionistycznych (opowiadających się odpowiednio za przynależnością do Irlandii bądź korony brytyjskiej) w Irlandii Północnej i zakończyło 30-letni okres gwałtownego konfliktu w Irlandii Północnej, znanego jako The Troubles. Ma ono znaczenie także obecnie w kontekście Brexitu i szczególnego statusu Irlandii Północnej w relacjach UE-Wielka Brytania.

Źródło (ang.): https://www.europarl.europa.eu/news/pl/press-room/20230328IPR78601/parliament-marks-25th-anniversary-of-the-good-friday-agreement