Debata o stanie UE: Ukraina, Zielony Ład, gospodarka, Chiny, sztuczna inteligencja

© European Union 2023-EP

Podczas dorocznej debaty o stanie Unii Europejskiej posłowie do PE pytali Przewodniczącą von der Leyen o dotychczasową pracę Komisji oraz plan działania do wyborów, w czerwcu 2024 roku.

Otwierając debatę, przewodnicząca PE Roberta Metsola powiedziała: : "Unia Europejska jest dziś silniejsza i bardziej zjednoczona niż kiedykolwiek wcześniej. Świat się zmienia, a Europa musi się dostosować i zmieniać wraz z nim. Musimy nadal dążyć do tego, aby nasza Europa była miejscem równych szans, dostępu, dobrobytu - gdzie każdy może osiągnąć swój potencjał. Musimy kontynuować reformy. Powinniśmy zawsze stawiać sprawy ludzi w centrum wszystkich naszych działań".

Przewodnicząca Komisji von der Leyen powiedziała, że UE przeszła znaczącą transformację od czasu, gdy po raz pierwszy przedstawiła swój program w 2019 r., dodając: "Zrealizowaliśmy ponad 90% wytycznych politycznych, które wtedy przedstawiłam".

Mówiąc o Zielonym Ładzie oraz o dekarbonizacji europejskiego przemysłu przy jednoczesnym utrzymaniu jego konkurencyjności, zapowiedziała dochodzenie w sprawie chińskich subsydiów na pojazdy elektryczne. "Musimy bronić się przed nieuczciwymi praktykami."

Przewodnicząca von der Leyen podkreśliła znaczenie sprawiedliwej transformacji dla rolników, rodzin i przemysłu oraz że "Europa zrobi wszystko, aby utrzymać swoją przewagę konkurencyjną". Zapowiedziała również kontrolę konkurencyjności przez niezależną komisję dla każdego nowego aktu prawnego.

Odnosząc się do sztucznej inteligencji, Ursula von der Leyen powiedziała, że poprawi ona opiekę zdrowotną, zwiększy produktywność i pomoże w walce ze zmianami klimatu. "Priorytetem numer jeden Komisji jest zapewnienie rozwoju sztucznej inteligencji w sposób zorientowany na człowieka, przejrzysty i odpowiedzialny" - zapewniła. Wezwała również do stworzenia międzynarodowego panelu ekspertów, podobnego do istniejącego już panelu ds. zmiany klimatu, w celu kierowania jej rozwojem.

W sprawie Ukrainy ogłosiła, że Komisja zaproponuje przedłużenie tymczasowej ochrony UE dla Ukraińców oraz dodatkowe 50 mld euro w okresie czterech lat, przeznaczone na inwestycje i reformy. "Nasze wsparcie dla Ukrainy będzie trwać".

Przewodnicząca Komisji odniosła się również do praworządności, rozszerzenia, migracji, stosunków UE-Afryka, inicjatywy Global Gateway, zmian klimatu, bezpieczeństwa żywnościowego i zbliżającego się szczytu partnerów społecznych.

Wystąpienia liderów grup politycznych

Manfred Weber (EPP, DE) podkreślił trzy priorytety. Po pierwsze, wzrost gospodarczy i konkurencyjność, mówiąc "potrzebujemy wzrostu, potrzebujemy miejsc pracy, potrzebujemy przyzwoitych dochodów, potrzebujemy dobrobytu, potrzebujemy silnego przemysłu" i z zadowoleniem przyjmując inicjatywy mające na celu zmniejszenie biurokracji, inwestowanie w innowacje i kultywowanie stosunków handlowych. Po drugie, wspomniał o migracji, podkreślając, że Europa musi decydować o tym, kto może przekraczać jej granice i podkreślając, że ochrona uchodźców jest w "europejskim DNA". Po trzecie, zapewnił o konieczności utworzenia Europejskiej Unii Obronnej i potrzebie "optymizmu, wizji, wartości i gotowości do następnego kroku, aby stać się prawdziwą Unią Europejską".

Iratxe García (S&D, ES) powiedziała, że głównym priorytetem UE powinna być reindustrializacja w celu osiągnięcia strategicznej autonomii, przy jednoczesnym przyspieszeniu zielonej transformacji w celu powstrzymania skutków zmian klimatu. Podziękowała Przewodniczącej von der Leyen za jasne przesłanie wspierające Zielony Ład, ale wyraziła ubolewanie z powodu braku nacisku na konsolidację filaru społecznego Unii. Zaapelowała o włączenie przemocy ze względu na płeć do listy przestępstw UE oraz do wykorzystania zamrożonych rosyjskich aktywów w celu sfinansowania odbudowy Ukrainy. Wezwała również UE do zawarcia porozumienia w sprawie paktu migracyjnego i podkreśliła, że "pieniądze Europejczyków nie mogą trafiać do kieszeni rządów łamiących podstawowe prawa człowieka".

Stéphane Séjourné (Renew, FR) podkreślił znaczenie jak najlepszego wykorzystania pozostałych miesięcy kadencji. Zwrócił uwagę na pozytywne kroki podjęte w odpowiedzi na pandemię, agresję Rosji na Ukrainę i Europejski Zielony Ład. Wezwał do skoncentrowania się na Europy i zauważył, że UE uregulowała teraz cyfrowy "dziki zachód". Podkreślił potrzebę trwałego rozwiązania kwestii migracji. Skrytykował również "trującą" zasadę jednomyślności w Radzie i wezwał Europę do wysłuchania rozpaczliwych apeli sędziów w Polsce i na Węgrzech.

Philippe Lamberts (Zieloni/EFA, BE) skrytykował "tych, którzy wzywają do przerwy" w prawodawstwie dotyczącym klimatu i środowiska, mówiąc: "nie jesteśmy ponad naturą (...) czy nam się to podoba, czy nie, istnieją granice tego, co nasza planeta może przyjąć i co może dać". Powiedział, że transformacja ekologiczna stanowi "największą szansę gospodarczą dla Europy". Lamberts wezwał również Komisję Europejską do zajęcia się kwestiami mieszkaniowymi i zwiększenia wysiłków przeciwko łamaniu praworządności, "nie tylko w stosunku do Polski czy Węgier".

"Czy UE jest dziś w lepszej kondycji niż dwadzieścia lat temu?" pytał Ryszard Legutko (ECR, PL). "Odpowiedź brzmi nie, ponieważ jest więcej niż kiedykolwiek niestabilności, niepewności, a inflacja jest wysoka. Przemyt ludzi kwitnie, Zielony Ład jest kosztowną ekstrawagancją, koszt wspólnego długu UE będzie dwa razy większy niż przewidywano, a budżet UE jest w rozsypce”, dodał. „Komisja zmierza w kierunku oligarchii, wtrącając się w politykę krajową i próbując obalić rządy, których nie lubi, czyniąc z rządów prawa karykaturę”.

Marco Zanni (ID, IT) powiedział, że w sprawie Zielonego Ładu UE ma "historyczną szansę, aby być mniej ideologiczną i bardziej pragmatyczną", dodając, że musimy zająć się zmianami klimatu bez szkody dla "naszych rolników, firm lub właścicieli budynków". Odnosząc się do zapowiedzianych dochodzeń w sprawie zagranicznych subsydiów, zakwestionował ich przydatność, podkreślając, że wiemy już, że Chiny są zaangażowane w nieuczciwą konkurencję. Jeśli chodzi o migrację, powiedział, że ponieważ UE nie zgadza się, że "kto nie ma prawa tu być, musi pozostać na zewnątrz", nie będzie możliwe "rozwiązanie tej kwestii". "Dajmy więcej miejsca na to, czego chcą obywatele" - podsumował.

Martin Schirdewan (Lewica, DE) powiedział: "Prawdziwy sukces polityczny mierzy się realną sytuacją większości ludzi, a nie elokwentnymi przemówieniami". Dodał, że pomimo wzniosłych obietnic, rzeczywistość dla wielu Europejczyków pozostaje ponura, z rosnącymi kosztami życia i spadającymi płacami realnymi. Podkreślił zmagania pracowników, samotnych matek i emerytów, oskarżając Komisję o wspieranie Europy, która w coraz większym stopniu służy korporacjom, a nie obywatelom. "95 milionów ludzi w Unii Europejskiej jest zagrożonych ubóstwem" - powiedział i wezwał Komisję do przeniesienia uwagi z "niedzielnych przemówień" na rzeczywiste służenie większości.

Treść Orędzia o stanie Unii 2023: tutaj.

Pełną debatę można obejrzeć tutaj.