Bliżej Parlamentu Europejskiego |
Piątek, 06 Grudzień 2013 11:21 |
Solidarność między pokoleniami Kolejne wybory do Parlamentu Europejskiego już w maju 2014 roku. Czy wyzwaniem dla nowego Parlamentu będzie starzejąca się Europa? Zgodnie z art. 25 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej, Unia uznaje i szanuje prawo osób w podeszłym wieku do godnego, niezależnego życia oraz udziału w życiu społecznym i gospodarczym. Starzenie się ludności jest współcześnie zjawiskiem globalnym, dotyczącym wszystkich regionów i niemal wszystkich państw świata. Jednak w Europie zjawisko to zaznacza się najgłębiej. Niemal od początków ubiegłego wieku mamy najniższy przyrost naturalny i w konsekwencji Europa jest demograficznie najstarszym kontynentem.
Co ciekawe, tempo starzenia się ludności jest w ostatnich kilkunastu latach szybsze w nowo przyjętych państwach członkowskich z Europy Środkowowschodniej. W większości z nich, poza Słowacją i Czechami, proces starzenia się ludności przebiega znacznie szybciej niż przeciętnie w Unii Europejskiej. Również w Polsce ta dynamika jest wyraźnie większa niż przeciętna. Zbliża się do znajdujących się pod tym względem w najmniej korzystnej sytuacji członków Unii Europejskiej czyli Niemiec i Włoch. Prognozy dotyczące starzenia się społeczeństwa pokazują, że w 2060 roku, co trzeci obywatel Unii Europejskiej będzie miał 65 lat lub więcej. Na każdego emeryta lub rencistę przypadać będą zaledwie dwie osoby w wieku produkcyjnym (obecnie przypadają cztery osoby). Obserwowane przekształcenia demograficzne są postrzegane przez instytucje Unii Europejskiej jako jedne z najważniejszych, strukturalnych wyzwań dla wspólnej gospodarki. W 2010 roku Parlament Europejski przyjął rezolucję „Wyzwania demograficzne i solidarność między pokoleniami”, wzywającą państwa członkowskie do uczynienia aktywności osób starszych priorytetem na kolejne lata. Rok 2012 decyzją Parlamentu i Rady ustanowiono jako Europejski Rok Aktywności Osób Starszych i Solidarności Międzypokoleniowej, którego celem było zwrócenie uwagi opinii publicznej na wkład, jaki do społeczeństwa wnoszą osoby starsze. Parlament Europejski w swoich rezolucjach, m.in. choćby w tej z 2013 roku, zwraca uwagę, że należy przeprowadzić niezbędne reformy mające na celu zapewnienie stabilności systemów emerytalnych poprzez np. podniesienie wieku emerytalnego oraz ograniczenie liczby osób wcześnie opuszczających rynek pracy. Aby skutecznie podnosić wiek emerytalny reformom systemów emerytalnych muszą towarzyszyć strategie polityczne mające na celu rozwój możliwości zatrudnienia, z uwzględnieniem zapewnienia osobom starszym dostępu do uczenia się przez całe życie, a także wsparcie aktywnego starzenia się w dobrym zdrowiu. Integracja pokoleniowa Czy jednak we współczesnym społeczeństwie mamy okazję do międzypokoleniowego współdziałania? Niemal dwie trzecie, czyli 63,8% mieszkańców UE w wieku od 15 lat przepytanych w marcu 2009 roku zgodziło się, że ludzie starsi i młodsi mają za mało okazji do spotykania się i wspólnej pracy w stowarzyszeniach oraz przy inicjatywach na rzecz społeczności lokalnej. Ten brak kontaktu i interakcji może zwiększyć ryzyko konfliktu międzypokoleniowego. Młodsi mogą czuć się obciążeni koniecznością płacenia za emerytury i opiekę długoterminową dla rosnącej liczby ludzi starszych, podczas gdy starsi mogą uważać, że zmiany w społeczeństwie zagrażają im lub ich marginalizują (na przykład poprzez szybki postęp technologiczny). Warto więc, idąc za Traktatem Lizbońskim, gdzie solidarność międzypokoleniowa jest wprost wymieniona jako cel funkcjonowania UE, zastanowić się jak pomóc obu pokoleniom stworzyć Europę bezpieczną zarówno dla młodych jak i starszych obywateli. Z pewnością nowy Parlament Europejski nie ucieknie przed tym tematem. Co pięć lat, od 1979 roku, obywatele UE wybierają swoich przedstawicieli do Parlamentu Europejskiego. To jedyna instytucja, której skład jest wybierany w wyborach bezpośrednich. Każde państwo członkowskie ma prawo wyboru określonej liczby posłów, a przydział miejsc wynika z zapisów w traktatach europejskich na podstawie zasady degresywnej proporcjonalności. Traktat Lizboński wyznaczył w składzie Parlamentu limit 751 posłów. Państwa o większej liczbie ludności mają więcej miejsc od tychmniejszych. Te z kolei mają więcej swoich przedstawicieli w tej instytucji niż wynikałoby to z liczby ich ludności. Dzięki temu mniejsze państwa UE mogą mieć większy głos w Parlamencie Europejskim. Pewnym wyzwaniem dla PE była tegoroczna decyzja o znalezieniu miejsca w nowym Parlamencie dla deputowanych z Chorwacji - państwa, które do Unii Europejskiej przystąpiło w lipcu 2013 roku. Szykując miejsce dla nowych parlamentarzystów, dwanaście spośród krajów członkowskich zmniejszyło liczbę swoich posłów o jeden mandat,natomiast Niemcy o trzy mandaty. Polska pozostanie przy 51 parlamentarzystach. Tym razem jest inaczej! Działaj. Reaguj. Decyduj - to hasło kampanii informacyjnej przed wyborami do Parlamentu Europejskiego, które zaplanowano pomiędzy 22 a 25 maja 2014roku. Udział w nich może wziąć około 400 mln uprawnionych do głosowania obywateli Unii Europejskiej. Informacje o wyborach do PE są dostępne na stronie Biura Parlamentu Europejskiego w Polsce, www.europarl.pl . Więcej o PE można się również dowiedzieć w Punkcie Informacji Europejskiej Europe Direct Piotrków Trybunalski! Punkt organizuje m.in. spotkania, debaty i lekcje europejskie. Mieści się w Piotrkowie przy ul. Dąbrowskiego 20, tel. 44/649 76 62, www.europe-direct.piotrkow.info.pl, www.facebook.com/EDPiotrkow |